The Final Chapter

(Beste allemaal. Het nu volgende verslag heb ik in fases geschreven. Deels nog in Cuba en deels en Nederland na thuiskomst. De avonden wakker als gevolg van een jetlag bleken hier prima voor. Voor het verhaal heb ik de momenten in de tijd laten staan. Ik snap dat dit af en toe verwarrend over kan komen.)

Mijn laatste verslag had ik geplaatst in Trinidad. Dit vlak na de wedstrijd van het Nederlands elftal tegen Denemarken. Ik weet niet hoe de sfeer in Nederland was, maar wij voelde ons redelijk klote. Op papier toch de makkelijkste tegenstander. Op moment van tikken van het 1e deel van dit verslag moeten we nog tegen onze oosterburen. Ben benieuwd wat dat gaat worden. Ik hoop toch na de wedstrijd in een redelijk euforische stemming te zijn. Het Nederlands elftal speelde ten slotte nog niet eens zo heel slecht.

Het hele EK wordt hier dus integraal uitgezonden op de nationale tv zonder ook maar een enkele vorm van reclame of iets dergelijks. Voor de wedstrijd of in de rust zit je naar de warming up van de wisselspelers te kijken of naar eeuwigdurende herhalingen van spelmomenten. In vrijwel elk huis staat de tv ook wel aan. Wij hebben de wedstrijd, samen met nog 3 Nederlanders, in een bar van één van de duurste hotels in Trinidad zitten kijken. Trouw in het oranje uitgedost, zoals alleen Nederlanders dat kunnen.

Een internetverbinding is dus echt een drama. Volgens de reisgidsen heeft dit land een lagere internetdekking dan bijvoorbeeld een 3e wereldland. Er is in Trinidad wel een internetcafé, paar een willekeurige pagina, zeg van AD.nl, laden is niet mogelijk. Ook het bezoeken van facebook vindt ome Fidel maar sporadisch goed. En dan hebben we het nog niet over de kosten. 45 minuten achter internet (waarvan dus 40 minuten wachttijd) kost ongeveer € 8,-. Aangezien een maandloon ongeveer € 25,- is, is de verhouding echt helemaal zoek.

Na ruim een week Cuba ben ik ook wel wat anders tegen dit land gaan aan kijken. Om alles helemaal te snappen moet je hier waarschijnlijk vaker geweest zijn, maar deze week heeft me al een aardige indruk gegeven. Waar ik ook al eerder over geschreven heb, is dat je bijvoorbeeld gek wordt van het vragen om fooi. Ook het ongevraagd aanbieden van sigaren op straat begint echt irritant te worden. Maar ik snap het ook wel weer een beetje. Iedereen wil wel iets van iemand. Het systeem hier is nou eenmaal zo ingericht dat iedereen, jong of oud, gestudeerd of niet, ongeveer € 25,- per maand krijgt. Voor de Cubaan is alles niet zo heel duur (de toerist betaald andere prijzen), maar veel houdt men nou ook niet over. Een extraatje is dan erg welkom. En dat extraatje zit natuurlijk in de zak van de toerist. Alles wat ook via het officiële circuit loopt moet ook worden afgedragen aan de overheid. Populaire overnachtingen zijn bijvoorbeeld de casa particulara, een kamer bij mensen thuis. Een prima manier om te overnachten en contact te leggen. We betalen nog geen € 10,- per persoon, maar daarvan moet dus wel 90% worden afgedragen aan de staat.

Een avondje stappen kan ook niet zonder bietsen of bedelen. Afgelopen zaterdagavond hebben we het lokale uitgaansleven met een bezoek vereerd. We hadden na het Nederlands elftal tenslotte wat verdriet te verwerken. Even voor de vrouwelijke lezers, wij mannen doen het verwerken van verlies gewoon beste in de kroeg. Geen eindeloze praatsessies, geen diepere gevoelens delen. Gewoon de kroeg in en lol maken. En zodra al het verdriet verwerkt is komen we er vanzelf weer uit, niet eerder. En nee, voetbal is nou eenmaal ‘niet zomaar een spelletje’. Maak deze opmerking nooit!! (Tot zo ver les 1 voor de vrouw tijdens het EK voetbal).
Maar terug naar zaterdagavond. Het uitgaansleven start met het uitgebreid flaneren op een plein of bij een openlucht salsa sessie. Vervolgens de lokale club in. In dit geval een soort van ruïne omgebouwd tot disco. Geen DJ en maar één bar. Verder een paar boxen en een aantal oude projectieschermen. Stuk voor stuk werd een nieuw liedje in gestart, geen wilde mixen. Hoewel we zoveel als mogelijk ons ‘als Cubaan’ door de tent bewogen, werden we al gauw gespot. Wellicht had het iets te maken met het feit dat één van ons 2.03 meter is, de ander rood haar heeft en beide nu eenmaal onze ‘uitgaans opleiding’ genoten hebben tijdens de lokale tentfeesten en dus ook als zodanig dansen (mensen kinderen, wat zit er een ritme in die Cubaanse lijven). Na een kort praatje met een aantal lokale gasten stonden we op het punt door te lopen naar de bar. Dat had men al snel in de gaten en men liep dus gewoon mee. Toen we onze bestelling plaatste werd er gelijk gevraagd ‘zeg, geef mij ook even een borrel?’.

De dames waren zowaar nog een tandje geraffineerder (dat zijn ze altijd, tot zover niets nieuws natuurlijk). Na een kort praatje en wat wulpse heupbewegingen (toen had ik het al moeten zien aankomen) boden wij de dames een drankje aan. Vervolgens werd er gelijk maar even pakje sigaretten bij besteld. Tuurlijk. Gelukkig kost een pakje hier maar 70 cent dus daar loop je niet op leeg (en zijn wij zo zwak als een vloeitje). Het uitgaansleven stopt in Cuba gelukkig al vroeg. Terwijl wij rustig ons laatste biertje aan het leeg maken waren vonden dezelfde dames dat het maar eens tijd was om naar huis te gaan. Uiteraard moest dit wel in stijl dus met een taxi. Driemaal raden wie deze zou moeten betalen. Schaamteloos werd gevraagd of we dit even konden betalen. Helaas voor de dames zijn wij in staat om met ons toneelspel een Oscar te verdienen want op dit punt speelden we even de domme Hollander. Ze waren waarschijnlijk ook lopend gekomen dus….

Na een rustige start hadden we de volgende dag als strand annex realex dag ingepland. Slechts 16 km vanaf Trinidad zou een prachtig strand moeten zijn. Aangezien wij echte Hollanders zijn was de planning deze trip op de fiets te maken. Helaas was de officiële fietsenverhuur dicht maar, zoals wel vaker hier, kan iemand altijd wel iets regelen. Waar deze gast vandaan kwam is me nog steeds een raadsel, maar nog geen 30 seconden na het verlaten van de fietsenverhuur kwam er al iemand aanlopen die ons wel verder kon helpen. Binnen een mum van tijd werden er 2 Cubaanse fietsen geritseld welke wij voor slechts € 2,50 de gehele dag mee konden nemen. Helaas stond in mijn geval de fiets gelijk aan een middeleeuws martelwerktuig. Het zadel stond niet op hoogte en geheel achterover. Na 10 minuten was de gehele middensectie van het lichaam verdoofd. Verder één enkele versnelling waarbij er zo ongeveer 5 omwentelingen nodig waren om mezelf een meter te verplaatsen en de vierkante wielen ook niet echt bijdroegen aan het fietsplezier. Reken hierbij een temperatuur van een graadje of 33 en een half uur fietsen in licht glooiend landschap stond ongeveer gelijk aan het fietsen van de koninginnenrit in de Tour du France met 4 colletjes van de buitencategorie op een bakfiets.

Het strand was prachtig alleen erg druk. Oorzaak hiervan dat dit strand best veel door de lokalen werd gebruikt, maar ook dicht bij een resort lag. Hierdoor waren er dus veel toeristen aanwezig waaronder ook weer een aantal wonderlijke combinaties. Letterlijk voor onze neus lag er weer zo één. Een oudere kerel (zo een met een hangend velletje op de rug) met een jonge Cubaanse schone. Gezellig samen zwemmen en ‘de liefde’ delen. Tot zo ver niets vreemds alleen in dit geval lag er een tweede kerel bij dit duidelijk niet ‘in het spel’ betrokken werd. We hadden dit soort situaties al vaker gezien en vroegen ons steeds maar af wat zo’n man daar toch bij doet. Later hoorde we (of het waar is….) dat er dus ook heel veel mannen komen en even voor langere tijd was gezelschap regelen. Wel wordt je dan opgescheept met de oppasdienst.
Het zijn trouwens echt niet alleen maar de mannen. Ook voor de aanwezige alleenstaande dames werd door de Cubaanse man goed gezorgd. Geen van de dames hoefde bang te zijn om te verdrinken want alleen in het water waren ze geen van allen.

Dag 3 in Trinidad was ook een dag van on- en inspanning. Er stond een bezoek aan een waterval midden in het tropische oerwoud op het programma met de met de mogelijkheid om te zwemmen. Om de pareltje in de natuur te bereiken moest er wel ‘gewerkt’ worden. Een kleine wandeling was namelijk noodzakelijk. Op zich geen probleem maar bij een graadje of 35 en het feit dat wederom wat hoogtekilometers overwonnen moesten worden, leidde bij mij weer tot de fabricage van wat heel wat zweetdruppels. Waar Sander, na een aantal maanden in Australië gebivakkeerd te hebben, geen enkel probleem heeft met de drukkende hitte gaan bij mij bij een klein beetje inspanning de zweetklieren volledig open staan en ontstaat een constante stroom van vocht over mijn perfect gevormde lichaam. Na een kwartier is al mijn kleding volledig doorweekt. Een klein ongemak van vakantie vieren in een land met een tropisch klimaat.
Na tijdje lopen arriveerde we bij de waterval. Niet groots maar mooi om te zien en een verkoelende duik in het super heldere water was ons deel.

Volgende bestemming Santa Clara. De stad waar Che Guavarra begraven ligt en geëerd wordt. Zijn monument stond op ons programma. Maar eerst natuurlijk het voetbal (Nederland – Duitsland). Op de reis naar Santa Clara werd ik aangesproken door een dame die, naar later bleek, een Duitse was. Aangekomen in Santa Clara en na het vinden van een onderkomen zouden we ’s avonds weer even de stad in gaan. Al rond dwalend liepen we opeens onze Duitse vriendin weer tegen het lijf. Na het vluchtige contact van eerder die dag raakte we nu wat langer aan de praat. Wat zou volgen was een lange gezellige avond met de afspraak om, en nu gaat hij komen, de volgende dag gezamenlijk ergens naar het voetbal te kijken. Uiteraard ging dit niet zonder slag of stoot. Na drie keer vragen of ze dit echt wel wilde (ja was het antwoord) hebben we even de tijd genomen om haar de spelregels uit te leggen. En dan niet van het edele voetbalspel zelf, maar het kijken naar voetbal. Ook hiervoor zijn een aantal regels opgesteld die strikt gevolgd moeten worden. Regelmatige lezers van dit blog weten waarschijnlijk welke kant dit op gaat ;). Na de ultieme vraag of ze zodanig goed verzekerd was dat eventuele fysieke letsels of repatriëring terug naar Duitslag gedekt was, was het de dag van de wedstrijd aangebroken, ‘game on’. Gebroederlijk zaten we in een hotellobby klaar voor de wedstrijd. Helaas kon onze vriendin een aantal keer meer juichen dan wij dat deden en dat bleek niet echt bevorderlijk voor mijn gemoedstoestand. ‘hoe zou ik deze meid kunnen laten verdwijnen zonder dat er sporen naar mij zouden leiden’ was slechts één van de gedachte die bij me op kwam.
Na een paar biertjes hadden we het verlies toch best redelijk verwerkt en hadden we met elkaar alsnog een prima avond.

Santa Clara is echt een leuke stad met leuke mensen. In deze stad was nauwelijks iets merkbaar van situaties zoals we deze bijvoorbeeld in Havana wel aantroffen. Prostitutie of mensen die op slinkse wijze wat van je willen los te peuteren. Een aantal maal heeft het lokale uitgaansleven kennis mogen maken met deze 2 Hollandse jandoedels. Dit leverde een aantal bijzondere situaties op waarbij we, los van de goede live optredens, ook in contact gekomen zijn met de mensen die wonen en werken in deze stad. Echt een aantal goede gespreken over (politieke)systemen, reizen en (hoe kan het ook anders) voetbal.

Eén dag in Santa Clara is door ons besteed aan het bezoeken van de beroemde bezienswaardigheden van deze stad. Omdat het allemaal nou niet zo verschrikkelijk groot is, was alles prima lopend te doen. Er zijn voor deze stad 2 jaren belangrijk geweest. In 1958 heeft Che Guavarra hier de definitieve slag aan de troepen van dictator Baptista toegebracht. Dit door een bevoorradingstrein te laten ontsporen en te overvallen. Het tweede jaar was 1997 toen de overblijfselen van Che hier zijn herbegraven en er gelijk een monument en museum ter ere van hem is opgericht. Beide plekken hebben bezocht.
Ander hoogtepunt is de sigarenfabriek waar de beroemde (heb ik me laten vertellen, ik ben geen kenner) Montocristo sigaar geproduceerd wordt. Precies op de manier zoals beeld wat ik er vooraf bij had. In een dampige, vochtige en zweterige hal (geen airco, slechte verlichting) zitten tientallen vrouwen constant sigaren te draaien. Afhankelijk van maat en omvang draaien ze zo’n 80 tot 170 (ja ja, ik het opgelet tijdens onze tour) sigaren per dag. Na een aantal noodzakelijke vervolgstappen worden deze vervolgens eerst allemaal op kleur gelegd (het is echt waar!!) voordat ze vervolgens in de doos gaan. Sigaren voornamelijk bedoeld voor de export. Uiteraard moesten we zelf ook een doosje hebben (puur voor de heb, we zijn geen rokers) waarbij de gedachte was ‘rechtstreeks van de fabriek kopen zal wel niet zo duur zijn’. We zijn tenslotte wel Nederlanders. Dit kwam een tikkeltje bedrogen uit. Gewoon prijzen van € 100,- of meer voor een doosje. Oeps!! Gelukkig waren de sigaren ook los te koop en zijn we huiswaarts gegaan met een hoeveelheid waar de douane in Nederland nou niet echt bang van gaat worden.

Helaas moesten we op donderdag al weer vertrekken uit Santa Clara. Als Santa Clara symbool staat voor het Cubaanse leven dan heb ik dit echt daar in mijn hart gesloten. De sfeer, de muziek, de mensen…. Geweldig!!

De terugreis wilden we, als liefhebbers van reizen per spoor, graag met de trein afleggen. Vooraf was ons wel al duidelijk geworden dat de Cubaanse spoorwegen niet uit zouden blinken in punctualiteit, kwaliteit en service. Omdat we vanuit het verleden al heel wat schrale treinritten op ons conto hebben staan, lieten we ons hierdoor niet ontmoedigen. Hoe erg zou het kunnen zijn!!?? De toeristenbus zou over dezelfde afstand ongeveer 3,5 uur hebben gedaan, maar het is nog steeds geen trein. Voor € 2,50 euro minder zouden we 5 uur door kunnen brengen in een trein!! Wat wil een mens nog meer!! Van de geplande vertrektijd van 12.30 uur werd bij aankomst op het station duidelijk dat deze niet gehaald ging worden. Dus wachten was de enige oplossing. Een kaartje bemachtigen was nog een hele tour op zich. Niet na de balie, kaartje halen en instappen. Nee, vragen of je een kaartje mag. Deze kan dan pas een uur voor vertrek worden gemaakt. Omdat de vertrektijd niet duidelijk was betekende dit dus wachten. Uiteraard niet in een ruimte met comfortabele stoelen, prettige verlichting en een goed klimaat. Gewoon een koude metalen bank in een dompige kleine ruimte.
Iemand zou ons een signaal geven zodra wij ons konden melden bij de balie. In dit geval letterlijk een gat van 40x40 cm in de muur die bij mij op heuphoogte uit de muur kwam. Toen het signaal kwam om me te melden bij de balie, stond ik daar als eerste. Op dat moment werd er, zonder dat ik het direct door had, iets omgeroepen in ‘de vertrekhal’. Naar later bleek dit het startsignaal voor de rest van de aanwezigen om hun tickets te bemachtigen. Binnen 5 seconden werd ik letterlijk tegen de balie aan geplet en stonden er tientallen mensen een poging te doen om, gelijktijdig met mij, een kaartje te bemachtigen. Na alle schermutselingen liep ik met onze 2 kaartjes weg alsof ik zojuist het winnende lot in de loterij had gekocht.

Met slechts 2.15 uur vertraging (je gaat af en toe bijna naar de NS verlangen) was daar eindelijk onze trein. Op het perron opeens een drukte van jewelste. Iedereen in de trein maakte van de gelegenheid gebruik even de benen te strekken en behoefte te doen. Binnen een mum van tijd hing er dus een lucht op het perron die ik eigenlijk alleen maar ken vanuit…. Juist Oost-Europese treinen.
Nadat we onze plekken hadden ingenomen kon de trip beginnen. Omdat de trein voor de Cubanen veruit het goedkoopst is, zaten we tussen het lokale volk. Geen enkele toerist te bekennen, heerlijk!! Al snel wisten we contact te leggen en was duidelijk dat deze mensen al enige tijd in de trein zaten. Omdat Cuba nou niet heel groot is en de trein dus al met een redelijke vertraging het station binnen liep, voorspelde dit niet veel goeds. Met de snelheid van een hazewindhond op 2 benen bewoog de trein zich voort. Steppend was de trein nog bij te houden. Opeens werd duidelijk waardoor de vertraging was veroorzaakt.
Het traject liep midden door het tropisch regenwoud, een prachtige rit. Wat opviel is dat we een aantal viaducten gepasseerd zijn waarbij aan beide kanten geen weg te bekennen was. En ook geen enkel signaal dat er ook maar iets binnenkort zou komen en een project afgemaakt zou worden. Nou werkt een gemiddelde Cubaan vrij weinig, maar als ze dan eens iets doen wat vervolgens niet gebruikt gaat worden ja, dan zou ik de volgende keer ook niets meer gaan doen.

Omdat het dicht tegen de zomer aan loopt, betekend dit in Cuba start van het regenseizoen. We hadden al een aantal tropische buitjes (de kraan gaat dan ook echt open) meegemaakt en zittend in de trein kondigde zich er weer eentje aan. Donkere wolken en om de paar minuten een flits. Openstaande raampjes werden dan ook alvast dicht gedaan, en op een gegeven moment ging het dan ook echt los. Normaal natuurlijk geen probleem alleen ‘lekker droog in de trein zitten’ was er helaas niet bij. Op een één of andere manier was dit treinstel zo ontworpen dat het water eerst ergens op het dak bleef staan en de minste of geringste zijwaartse beweging het water via de ramen naar binnen golfden. In een mum van tijd stond de vloer vol. Hoewel wij dit tafereel met verbazing volgden keken de aanwezige Cubanen ons aan met een blik van ‘hoort erbij’ en gingen gewoon verder waar de op dat moment mee bezig waren…. Powertukken.

Na een treinrit van 7,5 uur kwam eindelijk Havana in zicht. Hoewel we het hele traject nou niet bepaald door de geluidsbarrière gingen, leek het of de aanblik van Havana de treinmachinist deed verstijven en hij het noodzakelijk vond even op de rem te trappen. Met werkelijk waar een pissnelheid (sorry voor mijn taalgebruik, ik kan er niets anders van maken) reden we Havana binnen. Eindelijk op plaats van bestemming. Alleen een overnachtingsplek was nog niet geregeld. Toch maar de gok genomen (het was inmiddels al een uurtje of 11) en aangebeld bij een casa particulare. Helaas bleek dit niet de plek voor ons moesten we verder zoeken. In onze reisgids stond nog een hotel vlak in de buurt die van een goede kwaliteit zou moeten zijn. Nadat we een taxi hadden gescoord, kwamen we rond half 12 aan bij ons hotel. Precies 12 na ons vertrek checkten we in. Het besef dat we dit traject ook in 1/3 van de tijd hadden kunnen doen, door gewoon zoals elke toerist de bus te pakken, hadden we niet meer en was ook niet van belang.

De hotelkamer zag er in eerste instantie prima uit maar bleek toch een aantal gebreken te kennen die knap irritant bleken te zijn. Dat de douchekop niet aan de muur opgehangen kon worden en dat we nieuwe handdoeken hadden (waarvan je dus niet droog werd) waren slechts van die kleine dingen dit je in dit land accepteert. Maar het feit dat de airco-installatie de gehele nacht een constant piepend geluid maakt, en deze niet uitgeschakeld kon worden (zelfs niet na toepassing van grof geweld) was voor ons de reden om toch even bescheiden ons beklag te doen en te vragen of er iemand even naar kon kijken. Dit werd op zijn Cubaans opgelost door ons gewoon een andere kamer aan te bieden. Op zich geen probleem, maar wel het startpunt voor meer ellende. Ook deze kamer zag er meer dan prima uit en was zelfs groter. Alles leek ook naar behoren te werken, met de nadruk op leek. Op een gegeven moment hoorde ik een stevig gevloek en getier vanuit de badkamer. Wat bleek is dat de toiletpot lekkage vertoonde en binnen een mum van tijd de vloer had bevuild met water wat, laat ik het netjes zeggen, nou niet rechtstreeks van de waterzuivering af leek te komen. Dat was nog niet alles, ook de korte broek van Sander had in deze smurrie gelegen. Daar gingen we dus weer naar de receptie. Nu om een poging te wagen om een schoon en werkend toilet te krijgen en de broek schoon te krijgen. Het spel begon toen pas echt. De conciërge besloot dat, na 2 keer schoppen tegen de toiletpot, hij kon niets voor ons betekenen. De wasdames wilden alleen wat doen als we hiervoor zouden gaan betalen. En de receptioniste wilden alleen nog maar dat we de nog openstaande rekening gingen vereffenen voor de geplande 2e nacht in dit hotel. ‘Lieve schat, wat denk je zelf?’ ‘Zou je eerst die broek niet even laten wassen!’. Na flink heen en weer klagen leken we toch geen steek verder te komen. Er bleef nog één optie over en dat was aan de lieve receptioniste vragen of ze toch aub haar manager erbij wilde halen. Voor we het wisten liepen we met onze rugzakken het hotel uit waar we één nacht geslapen hadden, genoten van een meer dan prima ontbijt (die was echt goed) en met het geld retour van onze eerste nacht in onze achterzak. Dit voelde als een zware overwinning. Als ze er nou alleen maar eens voor gekozen hadden om naar onze airco-installatie te kijken….

Binnen 15 minuten hadden we ook weer een plek gevonden om de laatste nacht door te brengen. Aan de overkant van de straat zat wederom een prima casa particulare waar we zo in konden.

De voorlaatste dag ging op aan het gebruikelijke ‘ik ga bijna weg’ geneuzel. De laatste inkopen, pinnen, kaartjes versturen, dat soort zaken. ’s Avond was het tijd voor het laatste vertier. Op de beroemde boulevard rondhangen en zittend met een biertje de vakantie evalueren leek ons voor het begin van de avond de beste optie. Zo gezegd, zo gedaan. Na een half uurtje meimeren over de fantastische vakantie en de dingen die ons in Nederland staan te wachten werden we opeens aangesproken door een Cubaanse jongen. Al snel begon deze vragen te stellen over waar we vandaan kwamen en enthousiast te vertellen over de muziek die hij maakte. Hoewel het er allemaal zeer onschuldig aan toe ging waren we toch op onze hoede. In Havana willen ze tenslotte al gauw wat van je. Na wat heen en weer gepraat wilden wij nog wel even wat gaan drinken. Onze ‘nieuwe vriend’ wist uiteraard wel een plek, precies iets voor ons. Omdat toch dicht bij ons onderkomen zijn we even gaan kijken. Een vluchtige blik naar binnen gaf ons de indruk dat het een goede plek zou zijn om, onder het genot van een borrel, de vakantie even goed af te sluiten. De entree van € 4,- was verder geen probleem.
Na deze betaald te hebben en een geschikt tafeltje te hebben uitgezocht kwam onze nieuwe vriend al gauw naar ons toe met de vraag of we voor hem ook even konden betalen. Je bent tenslotte vrienden of je bent het niet. ‘Wat denk je zelf!?’
Na het plaatsen van de bestelling bij de ober, kwam deze opeens met 3 koude biertjes aanlopen (nu lijkt het inmiddels dat we deze vakantie veel gedronken hebben, maar dat valt gelukkig erg mee). En ja hoor, daar kwam die eikel weer. Gewoon bij ons aan tafel zitten, lachen om de domste dingen en maar doen of we vrienden waren. Na hem geprobeerd duidelijk te maken dat we zijn aanwezigheid toch echt wel zat werden en hij maar bleef zitten, zijn we maar gegaan. Deze tent en ‘zijn personeel’ ging niets meer aan ons verdienen. Alleen konden we er helaas niet meer onderuit om wel zijn bier ook af te rekenen. Gelukkig konden we de avond in een andere tent op een gezellige wijze voortzetten.
Toch blijf ik zeggen dat Cuba echt een gaaf land is en dat deze ervaring meer synoniem staat voor Havana dan voor heel Cuba. Buiten Havana was de sfeer toch echt anders.

Helaas ging de volgende dag de wekker vroeg. Sander moest zijn vlucht halen naar Toronto. Ik zou die zelfde dag rond 20.15 uur vertrekken. Gelukkig zat er nog genoeg geld in de portefeuille om de kosten voor de taxi van Sander naar de luchthaven te dekken. Ik zou later op de dag nog wel even gaan pinnen voor mezelf, toch tijd zat. Na rustig de tijd te hebben genomen om op te staan, liep ik aan het eind van de ochtend naar de pinautomaat. Omdat de werking van deze dingen in Cuba nog al eens te wensen overlaat koos ik het zekere voor het onzekere en nam de pinautomaat die een dag eerder ook bereid was om mijn bijdrage aan de economie van Cuba aan mij te overhandigen…. Helaas zonder resultaat. Dan maar het apparaat ernaast (er stonden er 4), ook niets. Geen paniek. Eén van de vier zou mijn vast gaan bedienen. Helaas allemaal ijdele hoop. Ook een 2e en 3e poging ging niet werken. Nu wist ik nog dat mijn VISAcard (de enige card waar je geld mee kon verkrijgen, gewone pinpas werkt niet) een paar keer dienst had geweigerd bij het verkrijgen bij geld bij de bank, maar dit keer ook bij een pinautomaat, dat was nieuw voor me. Snotverdomme. Dan toch maar bij de bank proberen, maar dat leek bij voorbaat al kansloos. En inderdaad, zo ook deze keer. Na nog verschillende opties geprobeerd te hebben werd me duidelijk dat ik met het scenario rekening moest gaan houden dat ik, midden in Havana, geen geld zou hebben en dat in de wetenschap dat ik nog zeker 2 x € 20,- nodig zou moeten hebben om de taxi te betalen en de verplichte luchthaven belasting. Wat nu!?
Omdat er weinig anders op zat besloot ik maar dan de taxi af te bestellen en lopend naar de luchthaven te gaan, wellicht kwam ik onderweg nog een pinautomaat tegen en kon ik alsnog de taxi pakken. Me niet realiserend wat de afstand tot de luchthaven zou zijn. Zo niet dan zou ik hopelijk nog op de luchthaven kunnen pinnen en anders zou ik de laatste centen die ik wel nog had ‘op de balie smijten en doorlopen’.
Na mijn backpack te hebben omgehangen en afscheid te hebben genomen van de mensen van onze casa, ben ik gaan lopen. Inmiddels stond de zon hoog aan de hemel, geen wolkje aan de lucht en was het kwik al weer opgelopen tot een graadje of 35!!
Na 100 meter lopen wilde ik toch even zeker weten dat ik wel de goede kant op liep. Vragen is dan vaak de beste oplossing. Het desbetreffende vrouwtje deed haar best om mijn vraag te beantwoorden en gelijktijdig te vragen wat de reden was van mijn bizarre voornemen. ’Wist ik wel dat de luchthaven nog minimaal 15 km lopen zou zijn!?’ (euhh, nee). ’Waarom neem je niet gewoon de bus?’ Ook een optie, maar daar had ik dus ook geen geld voor. Wat bleek!! De bus koste slechts één lokale peso (wat slechts 3 cent is) wat zij nog wel even voor me had. Ik kreeg dit geld zo in mijn handen gedrukt en moest wachten op aanwijzingen. ‘HUH!! Kreeg ik nou zojuist geld van een Cubaanse dame!!??’ Dit was even nieuw voor me!! Waar ik 2 weken lang bezig ben geweest om te voorkomen dat er onnodig geld uit mijn zak geklopt werd, kreeg ik nu dus geld!! Dit gelooft niemand!!

Reizen met een lokale bus was zeker ook een uitdaging. Deze bussen zitten gewoonlijk overvol waarbij de temperatuur snelkookpan waarden bereikt. In dit geval bleek het niet anders. Bij elke stop werd de bus zodanig vol gestopt dat de deuren letterlijk niet meer dicht konden. Hierdoor stonden we uiteraard als worstjes in een blik naast elkaar. Op een gegeven moment voel ik dat er aan mijn broekzak gerommeld wordt, ik kijk en zie nog net een hand verdwijnen. De gozer naast me probeerde dus overduidelijk mijn portemonnee (die niet in mijn broekzak zat) te jatten. Nadat ik hem redelijk duidelijk had gemaakt dat ik hem door had droop hij bij de eerste de beste halte af.

Na een uur in de bus was eindelijk de luchthaven in zicht. Helaas werd ik niet bij de juiste terminal afgezet waardoor ik genoodzaakt was om alsnog 4 km te lopen. Op dat moment kwam ik er achter dat ik toch blij was met ontmoeting met de Cubaanse dame. Het was toch echt een opgave geweest om die 15 km (en binnen de tijd) lopend te kunnen overbruggen.
Hevig zwetend kwam ik de luchthaven op. De eerste de beste pinautomaat was van mij. Gelukkig nu meer succes en kreeg ik mijn zo benodigde geld!!
Helaas was het me niet meer gelukt de laatste wedstrijd van het Nederlands elftal te kijken, maar inmiddels is wel duidelijk dat ik daar niets aan gemist heb.

De terugreis verliep verder soepel en rond 18.30 uur troef ik mijn ouders weer op station Woerden. Altijd weer een genot om je ouders te zien en in de armen te vallen. Top dat ze er ook weer stonden!!

Hiermee komt helaas een einde aan deze fantastische trip en ook een tijdelijk einde aan dit blog. Tijdelijk…. Want er komt zeker geen einde aan het reizen. Hopelijk hebben jullie net zo genoten van het lezen als ik van het opschrijven.

Groeten Jeroen